یکی از مهم ترین ارکان رشد کودکان و شکل گیری شخصیت آن ها در سنین پایین، نحوه بازی های آنان می باشد. چرا که اولین عملی که یک کودک برای سرگرمی خود با آن آشنا می شود، بازی می باشد. و از آنجایی که یک کودک بیشتر زمان خود مشغول بازی می باشد، پس می توان گفت که نقش بازی در رشد کودک بسیار تاثیر گذار است.
در واقع بازی ها گاهی موثر تر از رفتار والدین، در شکل گیری شخصیت کودکان می باشد. چرا که حتی این زمان فرصتی برای ارتباط والدین، به خصوص آن هایی که بیشتر خود را مشغول کار و فعالیت های خود هستند، با کودکان می باشد.
اگر قصد دارید تا با انواع بازی های درست و تاثیر آن بر رشد و پرورش کودکان بیشتر آشنا شوید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
بیشتر بدانید: تاثیر هنر بر خلاقیت کودکان
شناخت انواع بازی و تاثیر های آن بر کودکان
-
بازی های فردی
اولین نوع از انواع بازی ها که کودک با آن آشنا می شود، بازی های فردی است. یک کودک معمولا تا قبل از دو سالگی به بازی های فردی مشغول است. به صورتی که او خودش با بازی ها به صورت اکتشافی آشنا می شود و نیازی به بزرگتر ها برای اجرای آن نمی بیند.
در واقع در این سن کودکان مشغول شناخت خویش و فضای اطراف خود می باشند. پس بهتر است در این برهه او را به خاطر حس کنجکاوی اش سرزنش نکنید. و تنها دورادور هوای او را داشته باشید. تا در میان اکتشافات خود از خطر و آسیب در امان باشد. نقش بازی های فردی در رشد کودک بسیار پر رنگ می باشد.
- نقش بازی های موازی در رشد کودک
بعد از سن دو سالگی تا حدودا انتهای سه سالگی دوران بازی های موازی است.
این بازی به این صورت است که دو کودک در نزدیکی یکدیگر مشغول یک بازی ( مثلا عروسک بازی ) می باشند. گاهی به یکدیگر نگاه کرده و گاهی در تنهایی خود به فعالیتشان ادامه می دهند. گاهی اسباب بازی هایشان را تقدیم یکدیگر کرده و گاهی اصلا به آن ها توجهی نمی کنند.
در این سن معمولا بازی های کودکانه نمادی از یک فعالیت است. مثلا یک کودک شی ای را در دست خود می گیرد و وانمود می نماید دارد با یک سیستم کامپیوتری مانند پدر یا مادر خود کار می کند.
در این سن کنجاوی های کودکانه کمی فراتر از محدوده امن خویش است.
-
آخرین مورد: نقش بازی های اجتماعی در رشد کودک
از سه سالگی به بعد زمان ورود بازی های کودکان به دنیایی بزرگتر است. در این زمان یک کودک علاقه دارد تا با هم سن و سالان خود و یا حتی بزرگتر ها هم بازی شود. در واقع او نیاز به تعامل با دیگران را در خود احساس می نماید. و هیچ محدودیتی برای کنجکاوی های خود ندارد. پس باید فضای امن و کافی را برای او به وجود آورد، تا او زمان هایی را به تعامل با دیگران بگذراند.
از طرفی با راهنمایی به فرزندان خود در قالب یک بازی، راه و درست و غلط را می توان به آن ها آموزش داد. اینکه چه چیز هایی ارزش تجربه را دارد و یا سمت چه چیز هایی نباید رفت. یک کودک در این سن می تواند تا حدودی معنی بدی ها و زشتی ها را درک کند. او با درک آسیب ها از کودکی می آموزد که چه چیز هایی برای او و سلامتش مضر می باشد. پس نقش بازی در رشد کودک در این سن بسیار پر رنگ می باشد.
بازی ها در این سن در پرورش فکر کودکان، یادگیری آن ها و یا حتی پرورش خلاقیتشان بسیار موثر است. آن ها در این برهه با مفاهیمی همچون رعایت نوبت، و یا برد و باخت نیز آشنا می شوند.
نقش بازی در رشد کودک و شکل گیری شخصیت اجتماعی
حال که به طور کامل با انواع بازی و تاثیر آن در برهه های مختلف زمانی آشنا شده اید، بهتر است با تاثیر آن ها بر شخصیت فردی و اجتماعی کودکان نیز آشنایی پیدا نمایید.
- بازی سبب تخلیه انرژی کودکان می شود. یک کودک با فعالیت در بازی های مختلف می تواند هیجانات خود را به درستی و در جای مناسب تخلیه نماید.
- هنگامی که یک کودک بتواند هیجانات خود را به درستی تخلیه نماید، آرامشی را به دست خواهد آورد. که این آرامش از آو شخصیتی سالم و خوش بین می سازد.
- یک کودک هنگام بازی می تواند تمرین تمرکز نماید. و قدرت تمرکز به طور مستقیم بر قدرت برنامه ریزی و سیاست گذاری موثر است. و همه یا ن ویژگی ها در آینده می تواند از کودکان، مدیرانی لایق بسازد.
- حضور کودکان بدون وابستگی به والدین در بازی های دسته جمعی، آن ها را از صفات منفی چون ترس، خجالت و کم رویی رها می سازد. و او قدرت دفاع از خود و حمایت از ضعیفان را می آموزد.
- در بخشی از مقاله بیان نمودیم که نقش بازی در رشد کودک در برخی موارد آموزشی می باشد. یعنی یک بازی می تواند بسیاری از مفاهیم را به کودک شما در سنین مختلف بیاموزد.
- کودکان در بازی های خود می توانند راهکار های مختلفی را کشف و امتحان نمایند. و این باعث افزایش خلاقیت کودکان می شود.
- یک کودک در بازی های خود می تواند با دنیای بیرونی ارتباط برقرار نماید. از این رو استعداد های نهفته او بروز می نماید.
- بازی در تربیت احساسات کودک و نحوه رفتار او با دیگران بسیار تأثیر گذار است.
بهتر است بدانید نقش بازی در رشد کودک و تجربه های زندگی او تاثیری بسیار چشم گیر است. پس برای بازی بچه ها اهمیت قائل شوید. تا یک کودک بتواند زندگی واقعی خود را در آن بیابد.
جمع بندی
در مطالب فوق به صورت جامع و کامل با نقش بازی در رشد کودک و تاثیر آن بر شکل گیری شخصیت و روابط اجتماعی آن ها آشنا شده اید. با اهمیت به بازی کودکان و راهنمایی آن ها برای راهیابی به مسیر درست، می توانید به شکل گیری یک آینده موفق کمک نمایید.
یادتان نرود که بسیاری از ویژگی های مثبت و منفی کودکان از سنین پایین در آن ها شکل می گیرد. و والدین تنها با چند اقدام ساده می توانند برای خلاقیت کودکان و شکل گیری توانایی هایشان بیشترین تاثیر را داشته باشند.